استانداردهای مربوط به نصب و راه اندازی جعبه های آتش نشانی
ب ) نکات فنی در خصوص سیستم تأسیساتی آتش نشانی
• میزان دبی خروجی از یک شیلنگ آتش نشانی می بایست حداقل 45 لیتر در هر دقیقه باشد.
• میزان فشار کار کرد مناسب سیستم می بایست (±10) 220 کیلو پاسکال (2/2 Bar) باشد
• در صورت نصب قرقره در اماکن خارجی قراردادن قرقره درون جعبه الزامی است .
• طول شیلنگ نباید بیشتر از 20 متر باشد .
• تست هیدرو استاتیک کلیه تجهیزات 12 بار می باشد.
ج ) جانمایی جعبه آتش نشانی
• هر هوزریل می بایست در محلی کاملاً قابل دسترس و قابل دید نصب گردد.
• جعبه ها نباید در مکان های ایزوله شده از حریق ( نظیر راه پله های حفاظت شده با درب ضد حریق ) نصب شوند مگر آنکه بنا به شرایط خاص کارشناس آتش نشانی نصب آن را لازم بداند .
• بر روی جعبه های آتش نشانی حتماً علامتی مبنی بر وجود جعبه آتش نشانی باید نصب گردد که ارتفاع این علامت نباید کمتر از 150 میلیمتر باشد .
• جعبه باید طوری نصب گردد که کل شیلنگ به راحتی از قرقره بیرون بیاید.
• مناسب ترین ارتفاع جهت نصب جعبه آتش نشانیبین 1.5 تا2.4 متر از کف می باشد.
• مناسب ترین ارتفاع جهت نصب شیر درون جعبه 1/0 ± 1متر از کف تمام شده می باشد.
• حداقل فاصله بین قرقره و تجهیزات داخل جعبه نباید کمتر از 10 سانتی متر باشد.
• جهت باز شدن درب جعبه و قرقره باید به صورتی باشد تا هنگام استفاده از قرقره درب جعبه مزاحمتی برای قرقره ایجاد ننماید.
• قرقره می بایست قابلیت بیرون آمدن از جعبه را از طریق لولا داشته باشد.
د ) نحوه صحیح نصب جعبه آتش نشانی
• در صورتی که جعبه ها به صورت تــــوکار ساخته شدند میبایسـت درون باز شو یک کلاف آهنی (Sub frame) برای قرار گیری جعبه نصب گردد . پس از قراردادن جعبه درون باز شو می بایست جعبه از داخل توسط پیچ به (Sub frame) متصل گردد.
• در صورتی که جعبه ها به صورت روکار ساخته شدند ، می بایست جعبه پس از تراز شدن بر روی دیوار توسط 4 عدد رول بولت سایز M6 از نوع HSA به دیوار متصل گردد.
• هنگام نصب جعبه دقت نمایید تا محل ورودی لوله به جعبه دقیقاً هم تراز با لوله های موجود در رایزر باشد.
• ترجیحاً هنگام اجرای عملیات نصب قرقره ، تجهیزات را از جعبه خارج نمایید.
• پس از اتمام نصب جعبه ها ، تا زمان پایان عملیات نازک کاری جهت جلوگیری از آسیب رسیدن به بدنه جعبه ها آنها را با سلفون کاور نمایید.
ه ) تست نهایی
پس از انجام عملیات نصب موارد ذیل می بایست به دقت بررسی و چک شوند.
• نشت آب در کلیه اتصالات نباید بیش از 5 میلی لیتر در 3 دقیقه باشد.
• شیلنگ می بایست به راحتی از روی قرقره باز شود و میزان نیروی لازمه جهت باز کردن شیلنگ از روی قرقره نباید بیشتر از 100 نیوتن باشد.
• میزان دبی خروجی از نازل در حالت جت (jet) نباید کمتر از 0/33 لیتر در ثانیه باشد.
• عملیات باز و بسته شدن نازل می بایست به دقت کنترل گردد .
• کلیه جعبه ها و تجهیزات داخل آن می بایست هر شش ماه یکبار و هر ساله با توجه به مدارک نگهداری و بهره برداری که توسط شرکت پیشرو ارائه می گردند مورد تست و بررسی قرار گیرند.
استاندارد نصب جعبه آتش نشانی
جعبه آتش نشانی باید حداکثر 1.10 متر از کف ساختمان بالاتر و بر روی دیوار یا داخل دیوار نصب گردد. جعبه آتش نشانی باید در مناطقی نصب گردد که مورد دید همگان باشد. بهترین مکان ها برای نصب جعبه آتش نشانی در نزدیکی ورودی ها و خروجی ها است. در پشت دیواره ها و یا شکاف ها نصب نگردد تا در موقع لزوم بتوان از آن به نحو احسن استفاده شود. اصولاً جعبه آتش نشانی در پله های فرار، پاگردها، درب ورودی ساختمان ها و دالن ها و …. نصب می گردد.
هر جعبه آتش نشانی باید حداقل شعاع 20 متر از اطراف خود را پوشش دهد.لازم بذکرست حداکثر فاصله بین جعبه های آتش نشانی نصب شده نبایستی بیش از 30 متر باشد.
باید توجه شود که لوله انتقال دهنده آب در سیستم تر حتماً به شیر اصلی آب شهری وصل باشد و فشار لازم در بالاترین نقطه از 2 اتمسفر کمتر نباشد و قطر لوله های بالا دهنده نباید کمتر از 2 اینچ باشد
حداکثر فاصله نصب قرقره های آتش نشانی از دیگر همانند جعبه آتش نشانی سی متر می باشد.
انواع سیستم آبرسانی جعبه آتش نشانی
1- سیستم خشک: در این نوع سیستم جعبه آتش نشانی ، منبع آب مورد نیاز جهت استفاده در سیستم لوله کشی جعبه آتش نشانی و یا قرقره آتش نشانی از منابع آب ساختمان و یا محل مورد استفاده جداست و به سیستم لوله کشی آب شهری ساختمان ارتباطی ندارد. بنابراین در حالت عادی داخل لوله ها و جعبه آتش نشانی و قرقره آن، آب وجود نداشته و خشک می باشد. وجه تسمیه این سیستم نیز به همین علت است. در سیستم خشک جعبه آتش نشانی آب مورد نیاز از طریق لوله ورودیی که معمولاً در جلوی درب ساختمان و یا محل مورد نظر در یک محفظه شیشه ای نصب شده است تامین می گردد. در هنگام ضرورت تانکرها و یا پمپهای آتش نشانی به این ورودی متصل شده و آب مورد نیاز را به درون سیستم جعبه آتش نشانی پمپاژ می نمایند و بدین صورت آب در هر طبقه در لحظه ضرورت قابل استفاده خواهد بود. بطور استاندارد ورودی بالای جعبه آتش نشانی را به لوله کشی این سیستم اختصاص می دهند که جعبه های آتش نشانی پامچال در هر دو طرف جعبه هم در بالا و هم در پایین جعبه (4 عدد سوراخ) ، این ورودی ها پیش بینی شده است تا نصب آن در هر شرایطی میسر گردد. لازم بذکرست این ورودی ها برای دو سایز 9 و 12 سانت پیش بینی شده اند.
2- سیستم تر : در این نوع سیستم جعبه آتش نشانی آب مورد نیاز از آب شهری تامین می گردد. لوله کشی این سیستم به لول کشی آب شهری ساختمان متصل بوده و اجاز ه میدهد همیشه در این سیتم آب در وجود داشته باشد بطوریکه هرگاه شیر ورودی جعبه آتش نشانی (در جعبه های آتش نشانی با قرقره برزنتی توصیه می گردد تنها در هنگام استفاده ضروری شیر ورودی آب باز شود) و نازل سر لوله باز شود آب جریان می یابد. وجه تسمیه این سیستم نیز به علت وجود همیشگی آب در سیستم می باشد. بطور استاندارد ورودی پایینی جعبه آتش نشانی را به لوله کشی این سیستم اختصاص می دهند که جعبه های آتش نشانی پامچال در هر دو طرف جعبه هم در بالا و هم در پایین جعبه (4 عدد سوراخ) ، این ورودی ها پیش بینی شده است تا نصب آن در هر شرایطی میسر گردد. لازم بذکرست این ورودی ها برای دو سایز 9 و 12 سانت پیش بینی شده اند.
3- سیستم مرکب (تر و خشک) : در این نوع سیستم ، با توجه به شرایط ساختمان نظیر مساحت، ارتفاع آن و غیره از ترکیب دو سیستم تر و خشک همزمان استفاده می گردد. در زیر ، یک سیستم متشکل از لوله های تر و خشک با یک تانک مرتفع ، نشان داده شده است . سیستم های لوله های تر برای استفاده ساکنین جهت اطفاء آتش های کوچک در نظر گرفته شده است .در ساختمان های بلند باید یک پمپ خودکار برای رساندن آب ( از لوله شهر ، تانک ذخیره یا منبع ) به جعبه آتش نشانی وجود داشته باشد .
معایب و محاسن قرقره با شلنگ هوزریلی و قرقره با شیلنگ برزنتی
در جعبه های آتش نشانی مدل هوزریلی نازل سه حالته (OFF – JET – SPRAY) نصب شده و قابلیت تخلیه آب بر روی آتش در زمان اولیه حریق را بطور مناسب دارد.
معایب و محاسن قرقره با شلنگ هوزریلی و قرقره با شیلنگ برزنتی
در جعبه های آتش نشانی مدل هوزریلی نازل سه حالته (OFF – JET – SPRAY) نصب شده و قابلیت تخلیه آب بر روی آتش در زمان اولیه حریق را بطور مناسب دارد.
انواع دیتکتور دود
1. دتکتور دود
2. دتکتور حرارتی
3. دتکتور شعله ای
دتکتور دود :
وسیلهای است که در برابر کوچکترین اثر مقدماتی حریق (دود) حساس بوده و عکسالعمل نشان میدهد. در حال حاضر دو نوع دتکتور دودی مورد استفاده قرار می گیرد که عبارتند از:
1- دتکتور دود یونیزاسیون
2- دتکتور دود نوری (فوتو الکتریک)
نحوه کارکرد این دو نوع دتکتور، در نحوه تشخیص ذرات دود قابل دید یا غیر قابل دید موجود در هوا و در شرایط آتش متفاوت می باشد. در اینجا نحوه کارکرد هر کدام را توضیح خواهیم داد.
مقدار جریان الکتریسیته بستگی به شکل محفظه، منبع رادیواکتیو، ولتاژ تغذیه، درجه حرارت و رطوبت هوا دارد.
در اثر ورود هوا به این محفظه جریان الکتریسیته کاهش مییابد (وجود ذرات دود باعث کاهش میزان جریان الکتریسیته میشود) و باعث عملکرد دتکتور شده و دتکتور فعال میشود.
دتکتور دود نوری (فوتو الکتریک)
دود تولید شده توسط حریق بر روی شدت نوری که از داخل هوا می گذرد تاثیر می گذارد. دود می تواند جلوی منبع نوری را گرفته یا شدت نور آن را کم می کند، هم چنین می تواند باعث پراکنده شدن نور بر اثر برخورد با ذرات دود و منعکس شدن آن شود. دتکتورهای دودی نوری طراحی شده اند تا دود را بر اساس این اثرها بر روی نور تشخیص دهند.
دتکتور دود نوری شامل یک منبع نوری و یک عنصر حساس در مقابل نور (فتوسل) میباشد. هرگونه دود در فضا موجب کاهش انحراف انرژی نوری بر روی فتوسل شده و دتکتور عمل مینماید.
انجمن ملی حفاظت از آتش تخمین می زند که نزدیک به دو سوم از مرگ و میر ناشی از آتش سوزی خانه هایی بدون سیستم اعلام حریق میباشد
آتش سوزی یکی از خطرناک ترین پدیدههایی است که روی میدهد و زیان های قابل توجه جانی و مالی به بار میآورد. ما همه روزه شاهد آتش سوزی هایی در نقاط مختلف جهان هستیم که موجب از بین رفتن انسان ها و به بار آمدن زیان های فراوان مالی میگردد.
یکی از وظایف مسئولین بخش های صنعتی ، خدماتی و … مقابله با آتش سوزی و جلوگیری از گسترش دامنه آتش است. وظیفه طراحان ساختمان ها این است که در طراحی ساختمان ها خطرات ناشی از آتش سوزی را به حداقل برسانند و زمینه اقدامات ایمنی لازم را در صورت بروز آتش سوزی ، فراهم سازند.
سیستم های اعلام حریق
از آن جا که دقایق اولیه شروع حریق دارای اهمیت زیاد و حیاتی میباشد، از طرفی عوامل ایجاد حریق بسیار متنوع بوده و همچنین در تمامی ساعات شبانه روز امکان بروز آن میرود، لذا امروزه سیستم هایی ایجاد گردیده است که میتواند در لحظات اولیه حریق آن را شناسایی کرده و مراتب را به یک مرکز کنترل ارسال نموده و از آن طریق بلافاصله، توسط آژیر، به ساکنین اعلام کند و یا با وسیله تلفن به مراکز آتش نشانی خبر دهد.
بعضی از سیستم ها در صورت لزوم (برای مکان های حساس) میتوانند به طور اتوماتیک حریق را خاموش کنند. (سیستم اطفای حریق)
اجزای تشکیل دهنده سیستم اعلام حریق
اجزای یک سیستم اعلام حریق عبارتند از: دتکتور(کاشف – آشکارساز)، مرکز کنترل، وسایل خبر دهنده، شستی های دستی، منابع تغذیه (باتری، شارژ و … )، رله های اضافی یا فرعی.
دتکتور
دتکتورها وسایل الکترونیکی هستند که در شکل ها و طرح ها ی مختلف و معمولا به رنگ سفید، توسط کارخانه های سازنده ارائه می شوند و در محل های مناسب ساختمان مانند آشپزخانه، موتورخانه، اتاق بایگانی، راهروها، اتاق های منزل و اتاق ها ی کنفرانس به صورت سقفی یا دیواری روی پایه های مخصوص نصب می شوند. وظیفه آن ها تشخیص حریق و اعلام آن به مرکز کنترل می باشد .
آژیر یا زنگ
چراغ ها ی نشانگر
شستی ها ی اعلام حریق