سامانه‌های اعلام حریق به سه گروه آدرس پذیر، متعارف و بدون سیم (وایرلس) تقسیم می شوند که هر یک از این سامانه ها خود به دو گروه خودکار و دستی تقسیم میشوند.
در سیستم‌های دستی، شستی اعلام حریق، تنها منبع تشخیص حریق است. درواقع کار تشخیص حریق در اینگونه سیستم‌ها فقط به انسان سپرده شده‌است و در مکانهایی که انسان حضور ندارد، کاربردی ندارند. بر خلاف اینگونه سیستم‌ها، سیستم‌های اعلام حریق خودکار، وابستگی کمتری به تشخیص انسان دارند. سیستم‌های خودکار، به دو گروه آدرس‌پذیر، و غیر آدرس‌پذیر تفکیک میشوند. در سیستم آدرس‌پذیر، علاوه بر اعلام حریق، محل دقیق وقوع آن نیز مشخص میشود.
اجزای تشکیل دهنده سیستم اعلام حریق :
دتکتور :
دتکتورها یا کاشفها وسایلی هستند که حریق را حس میکنند. دتکتورها انواع و اقسام خاص خود را دارند که عبارتند از
دتکتورهای دودی :
وسیله ای است که در برابر کوچکترین اثر مقدماتی حریق (دود) حساس بوده و عکس العمل نشان میدهد.
دتکتور حرارتی :
این دتکتور نسبت به افزایش درجه حرارت حساس میباشد. هنگامی که بر اثر آتش سوزی ، درجه حرارت محیط تغییرات غیر عادی داشته باشد، این دتکتور فعال میشود. دتکتور حرارتی دارای یک محفظه میباشد. در داخل محفظه یک بی متال وجود دارد. هوای گرم روی بی متال اثر گذاشته و گرما باعث بسته شدن کنتاکتهای آن شده و دتکتور عمل میکند. این دتکتور برای مکانهایی مانند آشپزخانهها ، موتورخانه ها و … مناسب است.
شستی های اعلام حریق :
این شستیها به دو صورت موجودند: یا به صورت شستی معمولی که با فشار به آن کنتاکت ها بسته یا باز شده و پیام به مرکز کنترل ارسال میشود و یا به صورت شستی های شیشه دار که شامل یک جعبه کوچک است که درون آن یک میکروسویچ و جلوی آن درپوش شیشه ای قرار دارد. با وارد نمودن ضربهای کوچک به شیشه ، شیشه شکسته شده، اهرم میکروسویچ آزاد شده و کنتاکت ها عمل می نماید و پیام به مرکز کنترل ارسال میشود.
مرکز کنترل :
در این مراکز که امروزه به صورت الکترونیکی وجود دارند، تمام وظایف توسط میکروپروسسورها انجام میشود و سیم کشی کلیه دتکتورها ، شستیها ، لامپهای اعلام خبر ، وسایل صوتی خبر دهنده ، منابع تغذیه و غیره به مرکز کنترل وصل میشود. مراکز کنترل دارای مدارهای عیب یاب بوده و هنگام ایجاد عیوبی ناشی از قطع مدارها ، قطع برق شهر ، ضعیف بودن باتریها ، سوختگی فیوزها ، خرابی دتکتورها عمل نموده و سیگنال به مراکز کنترل ارسال شده و منطقه آتش گرفته ، شناسایی میشود.
در بعضی از مراکز کنترل به نام مراکز کنترل آدرس پذیر شماره دتکتوری که فعال شده است، توسط صفحه دیجیتالی نمایش دهنده ، نشان داده میشود و بدین ترتیب میتوان سریعا محل وقوع حریق را شناسایی و اقدامات لازم را برای پیشگیری از توسعه حریق به عمل آورد. بعضی از مراکز کنترل اعلام حریق دارای یک ترمینال تلفن هستند که از طریق کابل کشی به مرکز آتش نشانی ارتباط پیدا میکنند و در صورت لزوم وقوع حریق بطور اتوماتیک به مرکز آتش نشانی اطلاع داده میشود.
وسایل خبر دهنده
وسایل خبر دهنده در سیستم اعلام حریق مانند آژیرها ، زنگها ، بوقها ، لامپها و … میباشند که در صورت بروز حریق و شناسایی آن توسط مرکز کنترل ، فرمان گرفته و ساکنین یا افراد داخل ساختمان را مطلع میسازند.
